Rektum kanserinin belirti ve bulguları

Rektum kalın bağırsağın son 15 cm lik kısmına verilen isimdir. Burada gelişen kanserler de rektum kanseri olarak isimlendirilmektedir. Rektum kanseri genellikle bu bölgede ortaya çıkan adenomatöz poliplerden başlayan bir kanserdir. Daha çok ileri yaşlarda görülen bir tümördür. Ancak son yıllarda genç yaşlarda da görülme sıklığı artmaktadır. Bu nedenle kolorektal kanserlerin tarama başlangıç yaşının altında ki kişilerde gelişen tümörler maalesef daha geç evrelerde tanı almaktadır. Ailede kalın bağırsak kanseri öyküsü olanlarda ya da ülseratif koliti olan hastalarda risk daha da artar.
Rektal kanserin belirti be bulguları çok belirgin değildir. Polip aşamasında ya da kanserin başlangıç aşamasındaki belirti ve bulgular birçok hastalıkta görülebildiğinden özellikle genç yaştaki hastalarda tanısal gecikmelere ve tümörün ileri evrelerde yakalanmasına neden olmaktadır. Bu nedenle ailesinde kolorektal kanser ya da polip bulunan kişiler ve ülseratif kolit hastası olan kişilerde aşağıdaki belirti ve bulgulardan biri ya da birkaçı ortaya çıkarsa mutlaka araştırılmalıdır.

Kanlı dışkılama:

Parlak kırmızı ya da koyu renkli olabilir. Rektum kanserinin en sık bulgularından birisidir ve hastaların yaklaşık % 80’inde kanama görülebilir. Rektal kanama genel anlamda daha sık görülen hemoroid anal fissür ve diğer bazı iyi huylu perianal hastalıklarda da görülebilir. Bu hastalıklar düşünülüyor ya da teşhis edilmiş olsa bile rektumdan kanaması olan hastalar kanser açısından değerlendirilmelidir. Bazı ilaç ve gıdalar da dışkıda kanama bulgusuna benzer renk değişiklikleri oluşturabilir. Rektum kanserine bağlı kanama parlak, kırmızı, taze kan şeklinde (hematokezya) olurken daha üst sindirim sisteminden olan kanamalar daha koyu renkte katran gibi ve pis kokulu (melena) olur.

Anemi (kansızlık):

Çok belirgin olmayan sızıntı şeklindeki kanamalar (dışkıda gizli kan) hastada zaman içerisinde anemiye neden olur. Bunun sonucu olarak hastada baş dönmesi, halsizlik, çabuk yorulma, çarpıntı nefes darlığı gibi şikayetler ortaya çıkar.

Dışkı çapında değişiklik:

Rektum kanserinin oluşturduğu kitle ve darlık nedeniyle dışkının çapı azalır. Daha ince kalem ya da şerit gibi dışkılama olarak tarif edilir ancak burada en önemli faktör dışkı çapının çok incelmesi değil  öncekilere göre daha incelmiş olmasıdır.

Rektal dolgunluk hissi:

Normal bir dışkılama sonrası rektumun halen boşalmadığı duygusu oluşturan basınç ve dolgunluk hissidir. Kişide rektumun tam boşalmadığı hissini oluşturan bu durum tenesmus olarak isimlendirilir.

Dışkılama alışkanlığı değişiklikleri:

Normal dışkılama alışkanlıkları olan bir kişide zaman zaman ishal ve kabızlık nöbetleri olabilir. Eğer tümör rektumdaki geçişi engelleyecek kadar büyürse katı dışkının geçişini engelleyebilir. Az miktarda sıvı dışkı çıkar ama tam bir boşalma sağlanamayabilir. Bunun sonucu olarak da hastada kramp tarzında karın ağrıları görülebilir.

Kilo kaybı:

Tüm kanserlerde olduğu gibi rektum kanseri olan hastalarda kilo kaybedebilir. Günlük yaptığı eksersizi arttırmadan ya da diyet yapmadan kilo kaybı oluyorsa bu durum mutlaka açıklığa kavuşturulmalıdır. Burada sözü edilen kayıp yaklaşık 6 ay içerisinde hiçbir neden yokken vücut ağırlığının % 5 ya da daha fazlasının kayıp edilmesidir.

Sonuç.

Rektum kanseri sinsi seyredebilen bir hastalıktır. Özellikle erken evrelerde sayılan tüm bu bulguların hepsi aynı anda olmayabilir. Yaşa bakmaksızın herhangi bir kişide bu bulguların bir ya da birkaçı varsa mutlaka doktor başvurmalıdır. Risk taşıyan hastalarda uygun yöntemlerle kolorektal kanser taraması yapılmalıdır. Kolorektal kanserler önlenebilir bir hastalıktır.