Mide kanseri taraması gerekli mi??

Mide Kanseri Taraması.

Kanser taraması henüz belirtileri ortaya çıkmadan vücuttaki kanserin tespit edilebilmesi için yapılan işlemlerdir. Her bir organ kanseri taraması için farklı işlemler yapmak gerekir.

Japonya ve Kore gibi mide kanserinin sık görüldüğü ülkelerde nüfusun mide kanseri açısından toplu taraması birçok hastanın hastalığının tedavi edilebilir erken evresinde yakalanmasını sağlamıştır

Amerika Bileşik Devletlerinde (ABD) yapılan çalışmalarda mide kanseri Japonya olduğu gibi sık görülmediğinden ortalama riskli hastalarda rutin mide kanseri taramasının yaralı olmadığı tespit edilmiştir. Ancak mide kanseri açısından risk taşıyan hastalardaki taramanın faydalı olacağı görüşleri mevcuttur

Kimler mide kanseri gelişmesi açısından risk taşır:

Yaş: Mide kanseri riski yaşla artar. ABD de mide kanserlerinin % 6 sı 45 yaşın altındakilerde gelişirken % 70 kanser 55 ile 84 yaşındaki kişilerde geliştiği tespit edilmiştir.

Cinsiyet: Mide kanseri erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.

Irk ve etnik köken. Asya ve Afrika kökenlilerde, Japon ve Korelilerde daha sık görülmektedir.

Coğrafya: Mide kanseri Japonya, Çin, Güney ve Doğu Avrupa ve Güney ve Orta Amerika’da daha yaygındır. Bu hastalık Kuzey ve Batı Afrika, Güney Orta Asya ve Kuzey Amerika’da daha az görülür

Beslenme alışkanlıkları. Fazla miktarda tuzlanmış, islenmiş ya da salamura tipi gıda tüketen kişilerde mide kanseri riskinin yüksek olduğu görülmüş. Oda ısısında bekletilen pişmiş gıdalarda ve kurutulmuş etlerde fazla miktarda oluşan  nitrit ve nitratlar özellikle helikobakter pilori varlığında mide kanserine neden olan bileşiklere dönüşebilmektedir.

Taze meyve ve sebze tüketiminin mide kanserine karşı koruyucu bir özelliği olduğu bilinmektedir.

Sigara ve alkol kullanımı: Özellikle mide üst kısımlarında kanser gelişme riskini yaklaşık iki kat arttırmaktadır

Fazla kilolu olmak: Obez kişilerde mide giriş kısmı kanserlerinin göreceli yüksek olduğuna dair görüşler mevcuttur.

Geçirilmiş mide ameliyatı. Mide ameliyatı geçirmiş kişilerde sonraki 15 yılda %3 oranında mide kanseri geliştiği tespit edilmiştir.

Helikobakter Pilori (HP):Mide de iltihabi reaksiyon oluşturarak  kronik gastrite neden olur. Kronik gastritten  gastrik atrofi ve  intestinal metaplaziye ilerleme midede dispilazi ve sonrasında kanser gelişimine neden olabilecek yoldaki ilk adımlar olabilir. Mide kanseri gelişen hastalarda gelişmeyenlere oranla daha yüksek oranda HP enfeksiyonuna rastlanmıştır. HP ayrıca mide de gelişen bazı lenfoma tiplerinin gelişimiyle de ilişkilidir. Tüm bunlara karşın midesinde HP bulunan kişilerde kanser gelişecektir diye de bir kural yoktur

Ailede mide kanseri olması: Birinci derece yakınında mide kanseri gelişmiş kişlerde normal kişilere oranla mide kanseri riski yaklaşık 3 katı daha fazladır. Mide kanserlerinin yaklaşık % 3’ü kalıtsal hastalıklarla (Ailesel yaygın gastrik kanser, Lynch sendromu, Ailesel göğüs/yumurtalık kanser sendromu, Ailesel adenomatöz polipozis sendromu – FAP, Juvenil polipzis sendromu, Peutz Jegher sendromu gibi) ilişkilidir.

Atrofik gastrit ve intestinal metaplazi: Atrofik gastrit ve intestinal metaplazi gastrik kanserin öncü lezyonları olarak kabul edilir ve her ikisi de helikobakter pilori infeksiyonu ile sıkı ilişkilidir. Özellikle inkoplet tip intestinal metaplazi olanlarda risk daha yüksektir.

Mide kanseri için tarama  kimler ne zaman yapılmalı?

Mide kanseri görülme oranının daha düşük olduğu batı toplumlarında kitlesel mide kanseri taramalarının çok etkili olmadığı ve bu nedenle yapılmaması gerektiği görüşü hakimdir. Bu toplumlarda mide kanser gelişimi açısından yüksek riskli olan kişilerde yapılmaktadır. Mide kanseri gelişimi açısından önemli risk faktörleri olarak helikobakter pilori enfeksiyonu, ailede mide kanseri olması, atrofik gastrit ve intestinal metaplazi olarak kabul edilir. Bu kişilerde gastrik kanser taramaları yapılabilir.

Taramanın hangi yaşta başlaması gerektiği de çok açık değildir. Erken evre mide kanserinden ileri evre mide kanseri gelişebilmesi için geçmesi gereken süre ortalama 44 ay olarak hesaplanmıştır. Gastrik kanser gelişme hızının yüksek olduğu ülkelerde taramanın 50 yaşında başlaması önerilmektedir. Düşük risk grubundaki ülkelerde ise hiçbir şikayeti olmayan yüksek risk gurubundaki yetişkinlerde 50 yaşında başlatılması önerilmektedir.

Mide kanseri için tarama yöntemleri nelerdir?

Mide kanseri tarama testi basit, güvenilir, onaylanmış ve hasta için kolay kabul edilebilir olmalıdır. Ancak tüm bu kriterleri barındıran tek bir test yoktur. Kullanılan testlerin her  birinin olumlu ve olumsuz yönleri vardır.

Mide kanseri için taraması genellikle 4 yöntem ile yapılmaktadır.

1. Helikobakter pilori testi
2. Serum pepsinojen testi (PG)
3. Üst gastrointestinal ilaçlı filmleri
4. Gastroendoskopi

Helikobakter pilori testi: Tarama testi olarak güvenilirliği sınırlıdır ve kanser başlangıcı lezyonları tespit edilmesinde yetersizdir. Bu nedenle helikobakter pilori serolojisi tarama testi olarak tek başına kullanılabilir bir test değildir.

Serum pepsinojen testi (PG): Serum pepsinojeni biyokimyasal olarak PGI ve PG II iki farklı izoenzim şeklindedir. PGI fundus ve gövdedeki esas hücreler tarafından üretilirken PGII midedeki tüm hücreler tarafından üretilir. Serum PGI düzeyindeki ve PG I/II oranındaki azalma gastrik atrofi genişliğini ve dolayısıyla asit salgılama yeteneğini gösterir. Serum PG düzeyi atrofik gastritin bulgusu olarak kabul edilir ve böylece intestinal tip adenokarsinomanın ön bulgusu haline gelir. Serum PG testinde mide kanseri kuşkusu endoskopik incelemeyi gerektirir. PG I’in  £70 ng/L ya da serum PG I/II oranının

£3.0 artmış mide kanseri riskini gösterir

Üst gastrointestinal ilaçlı filmleri: Japonya’da 1960 larda kitle tarama testi olarak kullanılmış. Daha sonra yapılan çalışmalarda da mide kanseri tarama testi olarak kullanılması yararlı görülmüş.

Endoskopi: Mide dokusunun doğrudan görülmesini ve histolojik inceleme için biyopsi alınmasını sağlayan bir yöntemdir. Mide kanseri tanısı için standart testtir. Midedeki lezyonları bulma başarısı filmden 3-5 kat daha fazladır. Kromoendoskopi  bazı yöntemler kullanıldığında başarı daha da artmaktadır. Endoskopi Japonya ve körede mide kanseri için birincil tarama testidir.

Tarama aralığı: Japonya ve Kore gibi mide kanserinin sık görüldüğü yerlerde 2 yılda bir tarama yapılması mide kanseri riskinde azalma sağlamış ayrıca daha fazla hastada  tümörün endoskopik çıkarılabilme aşamasında yakalanmasını sağlamaktadır.

Avrupa’da ise İntestinal metaplazili tüm hastalarda eğer  intestinal metaplazide %20 nin üzerinde yaygınlık, inkomplet tip intestinal metaplazi, birinci derece yakınında kanser ya da sigara içiciliğinden birisi varsa yıllık endoskopik tarama önerilmektedir. Geri kalan intestinal metaplazili hastalarda 2-3 yıl aralıklarla takip endoskopisi önerilmekte. Yaygın atrofik gastrit ya da intestinal metaplazi olan hastalarda her 3 yılda bir endoskopi planlanmalıdır.