Göbek fıtığı nedir?
Göbek fıtığı göbek açıklığının çocuklukta kapanmaması ya da kapandıktan sonra karın içi basıncın arttıran bir takım faktörler nedeniyle yetişkinlerde tekrar açılması sonucu karın içi organların bu açıklıktan dışarıya doğru fıtıklaşmasıdır. Doğumdan önce bebek ile anne arasında bağlantıyı sağlayan, atar ve toplar damarların içinde bulunduğu yapı göbek kordonu ismini alır. Göbek kordonu bebeğin karnının ortasındaki göbek deliğinden geçer. Doğumdan sonra anne ile bebek arasındaki bu yol bağlanarak kesilir. Bu yapının girdiği göbek deliği zamanla kapanır. Bebeklik ve çocukluk çağında buranın kapanması gecikebilir. Çocuk ağladığında ya da öksürdüğünde karın içi organlar buradan dışarı çıkabilir. Genellikle çocukluk çağında görülen bu fıtıklar karın kaslarının gelişmesiyle 4-5 yaşına kadar kendiliğinden kapanabilir. Bu nedenle ameliyat için bu yaşa kadar beklemek gerekir. Ancak bu fıtığa bağlı bir komplikasyon gelişti ise ya da fıtık çok büyükse erken yaşlarda ameliyat etmek gerekebilir.
Yetişkin bireylerde göbek fıtığı genellikle şişmanlık, hamilelik, kabızlık, kronik öksürük, asit, prostat hipertrofisi gibi nedenlerle karın içi basıncının artması sonucu kapanmış olan göbek deliğinin yeniden açılmasıyla oluşur. Göbekteki açıklık çok dar olduğunda buraya omentum denilen karındaki yağlı doku ya da bağırsaklar girerek fıtık boğulması denilen durum oluşmasına neden olur. Bu durumun düzeltilebilmesi için acil ameliyat gerekebilir. Eğer açıklık çok genişlemiş ise bu durumda da boğulma riski olmasına karşın kozmetik özellikler daha ön plana çıkabilmektedir.
Göbek fıtığı genellikle muayene sırasında tanısı kolaylıkla konulabilir. Çok büyük olmadığı sürece ek bir tetkike gerek duyulmaz. Ancak çok büyük fıtıklarda hem fıtık açıklığının büyüklüğünü değerlendirmek hem de fıtık içerisine giren organları değerlendirmek için karın ultrasonografisi ya da tomografi gibi tetkiklere gerek duyulabilir.
Yetişkinlerde göbek fıtığının kendi kendine ya da korse, ilaç tedavisi gibi tedavilerle iyileşmesi mümkün değildir. Tek tedavi seçeneği ameliyattır.
Hangi durumlarda ameliyat gerekir?
- Hasta 4-5 yaşından büyük ve fıtık devam ediyorsa
- Hasta 4-5 yaşından küçük ancak fıtık büyük ve kendiliğinden iyileşmesi beklenmiyorsa
- Hasta yetişkin ise
- Kozmetik sorunlar ortaya çıkmış ise ameliyat edilmelidir
Nası tedavi edilir?
Göbek fıtığı fıtığın ve hastanın durumuyla ilişkili olarak loka anestezi (sadece o bölge uyuşturularak) spinal anestezi ya da genel anestezi ile yapılabilir. Göbek fıtığı açık ya da laparoskopik yöntemlerle tedavi edilebilir.
Açık göbek fıtığı tedavisi:
Açık yöntem ile tedavi yama kullanılarak ya da yama kullanılmadan yapılabilir. Eğer fıtığın büyüklüğü 3 cm den küçük ise lokal anestezi ile sentetik yamalar kullanılmadan açıklık emilmeyen dikişlerle kapatılarak tedavi edilebilir.
Fıtık açıklığı 3-4 cm den büyükse genellikle sentetik yamalar kullanılarak tedavi edilmesi önerilmektedir. Önce fıtık açıklığı dikişlerle kapatılabiliyorsa bunun kapatılması gerekir. Daha sona uygun büyüklükteki yama du açıklığı destekleyecek şekilde karın duvarı katları arasına ya da önüne konularak dikişlerle karın duvarına tespit edilir.
Laparoskopik Göbek fıtığı tedavisi:
Bu ameliyat genele anestezi ile yapılabilir. Karın duvarına yerleştirilen trokar denilen borulardan kamera ve cerrahi aletler kullanılarak gerçekleştirilir. Önce kamera ile girilip karın içerisi başka bozukluk ya da hastalıklar açısından gözden geçirilir. Yapışıklıklar ya da fıtık içerisine sıkışmış bağırsaklar ya da yağ dokusu var ise bu düzeltilir. Göbekteki açıklık dikilerek ya da dikilmeden kenarlarından en az 4 cm taşacak şekilde iç organlara yapışıklık oluşturmayacak özel bir sentetik yama yerleştirilir. Daha sonra bu yama dikişler ve zımbalar yardımıyla karın duvarına tespid edilerek ameliyat tamamlanır.
