Gastroskopi yemek borusu (özefagus), mide ve ince bağırsağınızın bir bölümünün (onikiparmak bağırsağı-duodenum) gözle görerek incelenmesi işlemidir. Bu inceleme ağzınızdan küçük çaplı, ucunda parlak ışığı olan, uzun ve bükülebilir bir tüpün yutturulması ile geçekleştirilir. Tüpün ucunda bulunan kameradan alınan görüntüler ekrana yansıtılıp, herhangi bir hastalık ya da anormal durum varlığı açısından değerlendirilir, gerektiğinde de kaydedilir. İşlem sırasında gerekli görülürse, endoskop içinden gönderilen aletlerle küçük doku örnekleri (biyopsi), daha detaylı laboratuar incelemesi amacı ile alınır. Gastroskopi işlemi ve biyopsi alınması ağrı oluşturmaz. Gastroskopi sırasında ayrıca darlıkların genişletilmesi, polip denilen tümörlerin ve yabancı cisimlerin çıkarılması, kanayan damarların ve ülserlerin yakılarak ya da doku sertleştirici madde enjekte edilerek durdurulması gibi işlemler de yapılabilmektedir.
Neden Gastroskopi Yapılıyor?
Yeme kborusu mide ve onikiparmak bağırsağından oluşan üst gastrointestinal sistemle ilgili yakınmalarınız varsa bunların nedeninin ortaya konması ve gerektiğinde tedavisi için en basit ve kısayoldur.Buradan edinilen bilgile rve alınan doku örneklerinin sonucuna göre tedaviniz için en iyi yöntemin ne olacağına karar verilir.
Bu İşlemin Başka Seçenekleri Var mı?
Endoskopinin işlevini yerine getirebilecek diğer seçenek ilaçlı (baryumlu) filmlerdir. Ancak bu işlemden elde edilen sonuçlar endoskopide olduğu kadar kesin değildir. Bu işlem sadece tanıya yöneliktir ve doku örneği almak ya da tedavi edici işlemler yapmak mümkün değildir.
Gastroskopi çok güvenilir bir yöntemdir ancak hiçbir doktor size rizikosuz bir incelemeyi garanti edemez. Ancak çok önemli yan etkilerin oranı binde birden azdır. Bunlar; kanama ya da yemek borusu delinmesi, sakinleştirici ilaca bağlı aşırı duyarlılık reaksiyonu ve solunumun yavaşlamasıdır. Bu komplikasyonlar daha çok var olan bir hastalığa bağlı olarak gelişir.
Tedavi amaçlı bir müdahalede komplikasyon olasılığı artar. En kötü komplikasyon olasılığı cerrahi bir müdahale ya da kan verilmesinin gerekli olması durumudur.. Komplikasyon tehlikesi, size söylenen kurallara tam olarak uymanız halinde en aza inecektir.
Ön Hazırlık:
Doktorunuzu aldığınız ilaçlar ve hastalıklarınız konusunda özellikle de;
- Aspirin ve romatizma ilaçları
- Kan sulandırıcı ilaçlar ( coumadin, ya da benzerleri)
- İnsülin ve şeker ilaçları
- İlaç allerjisi
- Göz tansiyonu (glokom)
- Kalp pili
- Eklem protezi
- Kalp kapağı ameliyatınız konularında uyarmalısınız
Eğer diş tedavisi öncesi antibiyotik kullanması gereken bir hasta iseniz endoskopi öncesi de kullanmanız gerekebilir. Bu konuda doktorunuzu uyarınız.
Bu işlemin yapılabilmesi için mideniz boş olmalıdır. Bu amaçla özel bir durum yoksa işlem öncesindeki gece, saat 24:00 den sonra bir şey yenilip, içilmemelidir. Eğer zorunlu olarak kullanılması gereken ilaçlar varsa sadece az miktardaki su ile bu ilaçlar alınabilir.Eğer insülin almanız gerekli ise bunu en fazla her zaman ki miktarın yarısı olacak şekilde azaltarak alınız.
Midede görüntü kaybına neden olabilecek antiasit türündeki şurup ve ağızda çiğnenerek kullanılan ilaçlar (Talcid, Rennie, Gavisconvb) işlem öncesinde alınmamalıdır. İşlem öncesi sigara içmeyiniz.
Eğer ilaçlara karşı herhangi bir allerjiniz, sarılık gibi bulaşıcı herhangi bir hastalığınız varsa lütfen doktora veya hemşireye söyleyiniz. Bu uyarılar işlemin yapılmasını engellemez sadece gerekli tedbirlerin alınması için önemlidir. İşlemi yapan doktor daha önceden yapılmış endoskopilerinizin ya da diğer incelemelerin sonucunu öğrenmek isteyebilir. Bu nedenle bunları da yanınızda bulundurunuz. İşlem öncesi takılarınızı, gözlüğünüzü, kontakt lensinizi ve varsa çıkabilen takma dişlerinizi çıkarmanız gerekmektedir.
Eğer bu aşamada herhangi bir endişeniz veya sorunuz varsa sormaktan korkmayınız. Ünitede görevli çalışanlar sizin işlem için rahatlamanızı isteyecek ve soru sormanızdan rahatsız olmayacaktır. İşleme başlamadan önce doktorunuz size işlemin detayları, alternatifleri ve ortaya çıkabilecek olumsuzluklar hakkında bilgiler vererekbu bilgileri içeren bir formu (onam formu) okumanızı ve anladığınızı onaylamanızı isteyecektir.
İşlem:
Endoskopinin daha kolay uygulanabilmesi için boğazınıza sprey şeklinde bölgesel anestezi (uyuşturma) amacı ile bir ilaç püskürtülecektir. Bu ilaç boğazınızda geçici bir uyuşukluk sağlayarak öğürme refleksinizi bir süre azaltacak ve işlemin daha rahat uygulanmasını sağlayacaktır. Nadiren sizi sakinleştirmek ve hafif uyku halinde tutmak için damardan bir ilaç yapılabilir, ancak günümüzde endoskoplar çok incelmiş olduğundan özellikle gastroskopibu işlemlere gerek kalmadan uygulanabilmektedir. Eğer size ilaç yapılırsa işlem sırasında söylenenleri ve işleme ait hiçbir detayı sonradan hatırlayamayabilirsiniz.
Muayene masasında yan olarak rahatça yatarken ağzınızı hafif açık tutmak ve dişlerinizi korumak için plastik bir ağızlık dişlerinizin arasına yerleştirilecektir. Doktor endoskopu ağzınız ve boğazınızdan geçirerek, aşağıya doğru midenize yönlendirecektir. İşlem bu sırada herhangi bir ağrıya nede olmaz ve yemek borusundan geçtiği için nefes almanızı engellemez. Eğer tanısal ya da tedavi edici bir girişim yapılmıyorsa inceleme yaklaşık 10-15 dakika kadar sürmektedir. Uyum sağladığınız oranda bu süre kısalacaktır.
İşlem sırasında yeterli görüntü sağlayabilmek için mideniz hava ile şişirilecektir. Oluşan gerginlik hafif bir rahatsızlık yaratabilir. Ancak bu hava işlem sonrası boşaltılır. Eğer ağzınızda aşırıtükrük birikirse yutmaya uğraşmayınız, hemşire onu temizleyecektir.
İşlem Sonrası:
İşlemden sonra kendinizi iyi hissedene dek gözlem altında tutulursunuz. İşlem sonrasında boğazınızda uyuşma ve ağrı olabilir ve bu uyuşukluk yaklaşık 1 saat kadar sürer. Bu süre içinde alacağınız gıdalar soluk borusuna kaçabilir. Bu nedenle boğazınızdaki uyuşukluk geçene dek (yaklaşık 1 saat) katı ve sıvı gıda almayınız. Midenizde hava kalmışsa biraz şişkinlik hissedebilirsiniz. Bu durum geçicidir ve tedavi gerektirmez.
İşlem sırasında sakinleştirici ilaç uygulandıysa, sizden sorumlu olacak bir kişinin refakatinde evinize geri dönmelisiniz. Herhangi bir problem ortaya çıktığında gece/gündüz size bakım verebilecek sorumlu bir erişkinin yardımını alınız.
İşlemden sonra 24 saat süreyle;
- Taşıt ya da herhangi bir makina kullanmayınız,
- Yasal sorumluluk getirecek kararlar alıp, imza atmayınız
- Alkol kullanmayınız
- Küçük çocuklarınızla ilgilenecek bi ryardımcı olsun.
İşlem sonras ıdoktorunuzu aramanız ya da bir sağlık kurumuna başvurmanız gereken durumlar;
- Genel bir baş ağrısı, titreme ve kas ağrısı varsa
- Ateşiniz yükseldiyse
- Yutmada sorununuz varsa
- Baş dönmesi, nefes darlığı veya bayılma hissiniz varsa
- Boğaz, göğüs ve midede keskin ağrılar duyuyorsanız veya kusmaya başladıysanız.
İşlem Raporu:
İşlemle ilgili rapor inceleme bitince size verilecektir. Eğer size sakinleştirici ilaç yapılmışsa işlem sonucuyla ilgili bilgiler işlem öncesi bilidireceğiniz yakınınıza söylenecektir. İnceleme için doku alınmışsa bunun sonucu götürdüğünüz laboratuvar tarafından bildirilecektir. Size sonucun detaylarını ve eğer gerekiyorsa hastalığnızlailgili tedavi seçeneklerini bu işlemi isteyen doktor açıklayacaktır.