Apandisit

Apandiks kalın barsağın başlangıç kısmı olan çekumda  yaklaşık 10 cm uzunluğunda ve 0.5 cm genişliğinde bir ucu kapalı olan organdır. Görevleri konusunda çok kesin bilgiler yoktur. Çıkarılmasının  insan yaşamına olumsuz herhangi bir etkisi toktur.

Akut apandisit ise bu organda tıkanıklığa neden olan herhangi bir durum orada iltihap gelişmesine neden olur. Uygun zamanda tedavisi yapılmaz ise ya çevre organlar tarafından sarılarak tıpta  “plastron” denilen durum ortaya çıkar ya da delinerek kirli materyal karına yayılarak  karın zarının iltihaplanmasına (peritonit) neden olabilir ki bu durum ölüme kadar gidebilen son derece tehlikeli sonuçlara yol açabilir.

Belirtileri:

Akut apandisit oluştuğunda başlangıçta göbek çevresinde  mideye doğru yaılabilen yeri tam olarak belli olmayan bir ağrı vardır. Ağrıyla birlikte bulantı bazen kusma ve belirgin iştahsızlık ortaya çıkar. Hasta dışkılama ihtiyacı duyar ancak dışkılasa bile rahatlayamaz. Bazen ateş yükselmesi de görülebilir. Yaklaşık 6-12 saat sonra ağrı karnın sağ alt kadranına yerleşir. Ağrı daha belirgindir ve hasta ağrıyan yeri parmağıyla gösterebilir.

Bu aşamadan sonra hastanın yaptığı hareketler, öksürük gibi karın kaslarını çalıştıran durumlar karındaki ağrının artmasına neden olur. Bu yüzden hastalar ağrı olmaması için kıpırdamadan sabit kalmaya çalışırlar. Hasta muayene sırasında da tipik özellikleri olan ağrı hisseder. Bu aşamada muayene edilen hastaların çoğunda akut apandisit tanısı rahatlıkla konulabilir.

Akut apandisit her zaman anlatıldığı şekilde tipik seyretmeyebilir. Bu apandiksin pozisyonuna göre ağrının başlangıcı seyri ve konumu farklılıklar gösterebilir.  Akut apandisit komşu organların rahatsızlıkları, idrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarında taş ve kum dökme ve bazı kadın hastalıklarıyla karışabilir. Bunlardan ayırmak için birtakım test ve incelemelere başvurulması gerekir

Tanı:

Hikaye: Akut apandisit tipik seyrettiğinde hastanın hikayesi tanı koydurabilir. Yukarıda sayılan özelliklerin olup olmadığı hastaya sorularak araştırılır
Kan tetkiki: Akut apandisit oluştuğunda kan iltihap hücrelerinde artma oluşur. Bu artışın belirlenmesi iltihabi durumun ortaya konulması açısından önemlidir.
İdrar tetkiki: İdrar yolları iltihabıyla akut apandisit bulguları birbirlerine benzerlik gösterebilir. Yapılacak idrar tahlili neden hakkında bir fikir verebilir.
Batın ultrasonografisi: Apandiks görülerek yeri ve hastalığın durumu (plastron, delinme gibi) hakkında bilgi edinmemizi sağlar
Bilgisayarlı karın tomografisi: Bu tetkik te apandiksin yeri konumu hastalığın durumu ve diğer organların durumu hakkında bilgi edinmemizi sağlar.

Tedavi:

Kesin tanısı konulmuş  ise akut apandisitin tedavisi cerrahidir. Eğer plastron olmamışsa delinme oluşmadan en erken dönemde ameliyat edilmelidir. Başlangıç döneminde ise ya da kesin tanı konulamamış ise , tüm tetkiklere karşın  diğer karışabilen diğer hastalıklarından ayırıcı tanısı yapılamıyorsa hasta uygun bir süre gözlenip yeniden muayenesi ve gerekirse tetkikler tekrarlanarak karar verilir.
Akut apandisitin ameliyatı genel anestezi ile yapılır. Ameliyat iki şekilde yapılır.

Laparoskopik apandektomi:

Göbek ve karının çeşitli yerlerinden girilen 5 ya da 10 mm lik 3 ya da 4 trokar yardımıyla karın içerisine girilir. Akut apandisitle karışabilecek diğer durumların varlığı açısından karın boşluğu incelendikten sonra tekniğine uygun şekilde apandektomi yapılır.

Açık Apandektomi:

Sağ kasık bölgesinden yapılan kesi ile karına girilir ve apandektomi yapılır. Eğer neden akut apandisit değilse ve cerrahi olarak tedavi edilecek başka bir hastalıksa kesinin büyütülmesi gerekebilir.
Laparoskopik ameliyatların bilinen daha az ağrı, daha az hastanede kalma, daha az komplikasyon ve daha erken işe dönme gibi avantajları yanında tüm karın boşluğunun doğrudan incelenmesi gibi avantajları vardır.
Ameliyat sonrası hastanede kalma süresi 1-2 gündür. 1-2 haftalık bir istirahatten sonra normal günlük yaşama dönülebilir.