Safra Kesesi Taşı Komplikasyonları
Safra kesesi taşları, safra kesesinde oluşan sertleşmiş safra parçacıklarıdır. Bu taşlar genellikle kolesterol ve safra pigmentlerinden oluşur.
Safra taşı oluşumu için risk faktörleri
- Kolesterol fazlalığı ile birlikte safra asitlerinin eksikliği
- Kolester kristalizasyonu
- Safra kesesinin uygun şekilde çalışmaması
Safra kesesi taşları, çoğu zaman belirti vermeden var olabilir, ancak bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlardan en önemli olanları şu şekildedir.
1.Biliyer kolik
Safrak eskesindeki taşın hareket edip safra kesesi boynu ya da kanalını tıkamasıyla ortaya çıkar.
En önemli özellik sağ üst kadran ve epigastriumda (mide bölgesi) şiddetli kıvrandırıcı ağrıdır.
Bulantı ve kusma buna eşlik edebilir.
Soğuk terleme görülebilir
Ateşe neden olmaz
Çoğunlukla yemeklerle ilişkisizdir Hastaların ancak 1/3 ünde ağır yağlı br yemekten sonra ortaya çıkar
2-6 saat kadar sürebilir
Mide koruyucu gaz giderici vb ilaçlarla geçmez
2.Safra Kesesi İltihabı (Kolesistit)
Kolesistit, safra kesesinin iltihaplanmasıdır ve safra taşı komplikasyonlarının en yaygın olanıdır. Safra kesesi taşları, safra kanalını tıkayarak safra akışını engeller ve bu durum safra kesesinde iltihaplanmaya neden olabilir. Kolesistit, karın sağ üst kısmında şiddetli ağrı, ateş, bulantı ve kusma gibi belirtilerle kendini gösterir. Tedavi edilmediğinde ciddi enfeksiyonlara hatta bazan perforasyona (delinme) yol açabilir.
3. Safra Kanalı Taşı (Koledokolitiazis)
Safra kesesi taşları, safra kesesinden çıkarak safra kanallarına geçebilir ve bu duruma koledokolitiazis denir. Safra kanallarındaki taşlar, safra akışını engelleyerek sarılık, karın ağrısı, ateş ve enfeksiyon gibi belirtilere neden olabilir. Bazan bu tıkanıklık pankreas kanalını da etkileyerek pankreatit olarak isimlendirilen çok ciddi sonuçlara yol açabilecek bir komplikasyonun ortaya çıkmasına neden olabilirler. Koledokolitiazis, genellikle endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP) gibi yöntemlerle tedavi edilir.
4. Safra Kanalı Enfeksiyonu (Kolanjit)
Safra kanalında taş veya başka bir nedenle tıkanıklık olduğunda, bakteriler safra kanalında çoğalarak enfeksiyona yol açabilir. Bu duruma kolanjit denir. Kolanjit, yüksek ateş, titreme, sarılık ve karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Kolanjit acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur ve antibiyotik tedavisi ile safra kanalının açılması için cerrahi veya endoskopik prosedürler gerekebilir.
5. Pankreatit
Safra taşları, pankreas kanalını tıkayarak pankreasın iltihaplanmasına neden olabilir. Bu duruma pankreatit denir. Pankreatit, karın üst kısmında şiddetli ağrı, bulantı, kusma ve ateş gibi belirtilerle kendini gösterir. Hafif pankreatit vakaları genellikle hastanede dinlenme ve sıvı tedavisi ile iyileşirken, daha ciddi vakalarda tekraralayan cerrahi müdahale gerektirebilir.
6. Safra Kesesi Kanseri
Nadir de olsa, uzun süreli safra kesesi taşı varlığı, safra kesesi kanseri riskini artırabilir. Safra kesesi kanseri belirtileri genellikle ileri aşamalarda ortaya çıkar ve karın ağrısı, sarılık, kilo kaybı ve genel sağlık durumunda kötüleşme gibi belirtilerle kendini gösterir.
Tedavi ve Önleme
Safra kesesi taşı komplikasyonlarını önlemenin en etkili yolu, taşların erken teşhis edilmesi ve gerektiğinde safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır (kolesistektomi). Kolesistektomi, genellikle laparoskopik olarak yapılan ve hızlı iyileşme süresi olan bir ameliyattır. Ayrıca, sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz,oluşmuş taşların yok olmasını sağlamasa da safra taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.
Sonuç
Safra kesesi taşları, çoğu zaman belirti vermeden var olabilir, ancak ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Safra kesesi taşı komplikasyonlarının erken teşhisi ve tedavisi, ciddi sağlık sorunlarının önlenmesi açısından büyük önem taşır. Belirtiler fark edildiğinde, hemen bir genel cerrahi uzmanına başvurmak hayati önem taşır.
