Kolonoskopi alt gastrointestinal sistemin (kolon- kalın barsak) ve ince bağırsağınızın bir bölümünün gözle görerek incelemesi işlemidir.
Bu inceleme makattan küçük çaplı, ucunda parlak ışığı olan, uzun ve bükülebilir bir tüpün ilerletilmesi ile geçekleştirilir. Tüpün ucunda bulunan kameradan alınan görüntüler ekranına yansıtılıp, herhangi bir hastalık ya da anormal durum varlığı açısından değerlendirilir, gerektiğinde de kaydedilir. İşlem sırasında gerekli görülürse, endoskop içinden gönderilen aletlerle küçük doku örnekleri (biyopsi), daha detaylı laboratuar incelemesi amacı ile alınır. Kolonoskopi ile ayrıca darlıkların genişletilmesi, polip denilen tümörlerin ve yabancı cisimlerin çıkarılması, kanayan damarların ve ülserlerin yakılarak ya da doku sertleştirici madde enjekte edilerek durdurulması gibi işlemler de yapılabilmektedir.
Kolonoskopi sırasında barsaklar hava ile şişirilir. Bu arada bir miktar ağrı duyulabilir. Bu nedenle hastaya damar yolu açılarak sakinleştirici ve ağrı kesici ilaçlar yapılır.
Neden Kolonoskopi Yapılıyor?
Eğer alt gastrointestinal sistemle kalın barsaklar ilgili yakınmalarınız varsa bunların nedeninin ortaya konması ve gerektiğinde tedavisi için en basit ve kısa yoldur. Buradan edinilen bilgiler ve alınan doku örneklerinin sonucuna göre tedaviniz için en iyi yöntemin ne olacağına karar verilir.
Bu İşlemin Başka Seçenekleri Var mı?
Kolonoskopinin işlevini yerine getirebilecek diğer seçenek baryumlu grafilerdir. Ancak bu işlemden elde edilen sonuçlar kolonoskopideki kadar kesin değildir. Bu teknikle sadece tanıya yöneliktir ve doku örneği almak ya da tedavi edici işlemler yapmak mümkün değildir.
Kolonoskopi Güvenilir Bir Teknik mi?
Kolonoskopi çok güvenilir bir yöntemdir ancak hiçbir doktor size rizikosuz bir incelemeyi garanti edemez. Çok önemli yan etkilerin oranı binde birden azdır. Bunlar; kanama ya da su delinme, sakinleştirici ilaca bağlı olarak aşırı duyarlılık reaksiyonu ve solunumun yavaşlamasıdır. Bu komplikasyonlar daha çok var olan bir hastalığa bağlı olarak gelişir.
Tedavi amaçlı bir müdahalede komplikasyon olasılığı artar. En kötü komplikasyon olasılığı cerrahi bir müdahale ya da kan verilmesinin gerekli olması durumudur.. Komplikasyon tehlikesi, size söylenen kurallara tam olarak uymanız halinde en aza inecektir.
Ön Hazırlık:
Barsaklarınız bu işlemin yapılabilmesi için boş olmalıdır. Yeterli bir kolon temizliği için verilecek diyete uyulması gereklidir. Uygun bir kolon hazırlığı diyeti genellikle 3-5 gün önceden başlamak üzere posasız sıvı diyettir. Barsak temizliğine başlandıktan sonra katı ya da posa bırakan gıdalar alınmamalıdır.
Barsakların temizlenmesi amacıyla ishal yapıcı ilaçlar verilir. Bu amaçla genellikle Fleet Fosfasoda 90ml kullanılmaktadır. Bu ilaç size verilmişse işlemden bir günevvel akşam saat 18:00 de ilacın yarısı (45ml), kolonoskopi günü sabah saat 06:00 da diğer yarısı suyla veya meyve suyu içinde içiniz. Bu ilaç aşırı derecede ishal oluşturduğundan hastalarda sıvı kaybı görülebilir. Bunun için hastalar ishal durana kadar bol su içmelidir.
Eğer zorunlu olarak kullanılması gereken ilaçlar varsa bu ilaçlar alınabilir. Eğer insülin almanız gerekli ise bunu en fazla her zaman ki miktarın yarısı olacak şekilde azaltara kalınız.
Eğer ilaçlara karşı herhangi bir allerjiniz, sarılık gibi bulaşıcı herhangi bir hastalığınız varsa lütfen doktora veya hemşireye söyleyiniz. Bu uyarılar işlemin yapılmasını engellemez sadece gerekli tedbirlerin alınması için önemlidir. İşlemi yapan doktor daha önceden yapılmış endoskopilerinizin ya da diğer incelemelerin sonucunu öğrenmek ister. Bu nedenle bunları da yanınızda bulundurunuz. İşlem öncesi takılarınız, gözlükleriniz, kontakt lensleriniz ve varsa çıkabilen takma dişlerinizin çıkarılması istenecektir
Eğer bu aşamada herhangi bir endişeniz veya sorunuz varsa sormaktan korkmayınız. Ünitede görevli çalışanlar sizin işlem için rahatlamanızı isteyecek ve soru sormanızdan rahatsız olmayacaktır. İşleme başlamadan önce doktorunuz size işlemin detayları, alternatifleri ve ortaya çıkabilecek olumsuzluklar hakkında bilgiler içeren bir formu okumanızı ve onaylamanızı (Aydınlatılmış onam formu)isteyecektir.
İşlem:
İşlemin daha rahat uygulanması için kolunuzdan damarınıza bir kanül yerleştirilecek ve buradan işlem sırasında sizi sakinleştirecek ya da duyduğunuz ağrıyı azaltacak ilaçlar yapılacaktır.Eğer size ilaç yapılırsa işlem sırasında söylenenleri ve işleme ait hiçbir detayı sonradan hatırlayamayabilirsiniz.
Muayene masasına yatmadan önce işlemi uygulayabilmek için size özel bir giyisi verilecektir.İşlem için sol yanı üzerine yatırılacaksınız.Anorektal muayenenden sonra kolonoskopla makattan girilerek uygun temizlik oluştuğuna kanaat getirilirse damarınızdan sizi sakinleştirici ve ağrınız kesici ilaç (Dormicum / dolantin) yapılarak sakinleşmeniz sağlanır. Daha sonra barsak hava ile şişirilerek kolonoskop içerisinden ilerletilir.
İşlem sırasında barsağa verilen gazın yarattığı gerginliğine bağlı olarak bir miktar ağrı ve karında şişkinlik hissedebilirsiniz. Gaz boşaldığında bu rahatsızlıklarınızın hepsi de geçecektir
Eğer tanısal ya da tedavi edici bir girişim yapılmıyorsa inceleme yaklaşık 15-30 dakika kadar sürmektedir. Uyum sağladığınız oranda bu süre kısalacaktır. Muayene tamamlandığı zaman, endoskop hızlı bir şekilde ve kolayca uzaklaştırılır.
İşlem Sonrası:
İşlem kendinizi iyi hissedene dek gözlem altında tutulursunuz. İşlem sonrasında sakinleştiricinin etkisi birkaç saat hatta 24 saat kadar sürebilir. Bu nedenlesizi eve götürmek için bir yardımcı gerekecektir. Bu durumda o günü dinlenerek geçiriniz, ertesi güne kadar araç ya da herhangi bir makina kullanmayınız, yasal sorumluluk getirecek önemli kararlar almayınız alkol kullanmayınız ve bakmanız gereken çocuklarınızla yardımcınız ilgilensin.
İşlemleilgiliraporincelemebitince size verilecektir.Eğer size sakinleştirici ilaç yapılmışsa işlem sonucuyla ilgili bilgiler işlem öncesi bilidireceğiniz yakınınıza söylenecektir.
İncelem eiçin doku alınmışsa bunun sonucu verdiğini zlaboratuvar tarafından bildirilecektir. Size sonucun detaylarını ve eğer gerekiyorsa hastalığnızla ilgili tedavi seçeneklerini bu işlemi isteyen doktor açıklayacaktır.